Ορισμοί παθήσεων

Άγχος-Κρίση πανικού

Άγχος είναι το αίσθημα επικείμενου κινδύνου που συνοδεύεται από κινητοποίηση του αυτόνομου νευρικού συστήματος και αποτελεί σημαντικό μηχανισμό για την επιβίωση. Αυτό είναι το φυσιολογικό άγχος και διαφέρει από το παθολογικό το οποίο χαρακτηρίζεται από την υπερβολή και την αναποτελεσματικότητα.

Η κρίση πανικού είναι το ξαφνικό αίσθημα έντονου άγχους, φόβου και δυσφορίας που μπορεί να συμβεί οποιαδήποτε στιγμή, ακόμη και κατά τον ύπνο. Παρουσιάζει μια κλιμακωτή πορεία, με κορύφωση των συμπτωμάτων στα 10 λεπτά και συνολική διάρκεια περίπου 1 ώρα. Ο τρόμος που βιώνει το άτομο είναι δυσανάλογος με την πραγματικότητα και μπορεί να σχετίζεται με ορισμένα ερεθίσματα. Τα συνήθη συμπτώματα μιας κρίσης πανικού είναι:

• Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών

• Αίσθημα ζάλης, αδυναμία, τάση για λιποθυμία

• Μουδιάσματα

• Εφίδρωση ή κρυάδες

• Θωρακικό άλγος, αίσθημα έλλειψης αέρα

• Αίσθημα απώλειας ελέγχου

• Φόβος θανάτου ή τρέλας

Όταν οι κρίσεις πανικού επαναλαμβάνονται , τότε μιλάμε για διαταραχή πανικού. Συχνά συνυπάρχει με αγοραφοβία. Η συχνότητα της διαταραχής πανικού στο γενικό πληθυσμό είναι 3,5%, ενώ για τις κρίσεις πανικού φτάνει στο 10-15%. Στις γυναίκες η συχνότητα είναι 2-3 φορές μεγαλύτερη από τους άντρες.

__________________________________________________________

Αγοραφοβία

Αγοραφοβία είναι ο φόβος του ατόμου να βρεθεί σε ένα εξωτερικό χώρο, μέσα στο πλήθος ή μόνο του έξω από το σπίτι του, από όπου η διαφυγή είναι δύσκολη και κινδυνεύει να βρεθεί αβοήθητο ή να εξευτελιστεί. Η συχνότητα της αγοραφοβίας στο γενικό πληθυσμό κυμαίνεται από 1-7%. Τα συμπτώματα μοιάζουν με την κρίση πανικού. Συχνά συνυπάρχει με τη διαταραχή πανικού ή άλλες αγχώδεις διαταραχές.

Τόσο η διαταραχή πανικού όσο και η αγοραφοβία αν παραμείνουν χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσουν σημαντικό περιορισμό της κοινωνικής και επαγγελματικής ζωής, κατάθλιψη και καταχρήσεις ουσιών. Σημαντικός είναι και ο κίνδυνος αυτοκτονίας.

Η θεραπεία της διαταραχής πανικού και της αγοραφοβίας είναι η ψυχοθεραπεία μόνη ή σε συνδυασμό με φαρμακοθεραπεία.

__________________________________________________________

Ειδικές φοβίες

Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει βιώσει κάποιου είδους φόβο στη ζωή του. Υπάρχει όμως μία μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο φόβο και τη φοβία. Ο φόβος είναι εκείνο το δυσάρεστο συναίσθημα που δημιουργείται κάτω από συνθήκες πραγματικής απειλής της ακεραιότητάς μας. Αντίθετα, η φοβία είναι ο παράλογος και επίμονος φόβος μας για μία κατάσταση που δεν μας απειλεί άμεσα και πραγματικά, όπως για παράδειγμα η ζωοφοβία ή ο φόβος του αεροπλάνου. Το άτομο με τη φοβία παρουσιάζει διάφορα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα και παρότι γνωρίζει πως είναι υπερβολικός ο φόβος του για τη συγκεκριμένη κατάσταση, δεν μπορεί να απομακρύνει τα ενοχλητικά του συναισθήματα και τείνει να αποφεύγει το αντικείμενο του φόβου του. Οι πιο γνωστές φοβίες που συγκαταλέγονται στην κατηγορία των Ειδικών φοβιών είναι:

• Η ζωοφοβία (σε ζώα ή έντομα )
• Η φοβία απέναντι σε στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος (όπως στο νερό, το σεισμό, τις καταιγίδες, τα ύψη)
• Η φοβία σχετιζόμενη με το αίμα, ένεση ή τραύμα
• Η φοβία που σχετίζεται με συγκεκριμένες καταστάσεις όπως η οδήγηση, το αεροπλάνο, η χρήση ανελκυστήρα
• Άλλοι τύποι φοβίας (φόβος εμετού, μετάδοσης μίας ασθένειας, ο φόβος ότι το άτομο θα πέσει στο κενό).

Οι ειδικές φοβίες απασχολούν το 4-8% του γενικού πληθυσμού με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στις γυναίκες και εμφανίζονται συνήθως στην παιδική και εφηβική ηλικία αν και είναι δυνατόν να κάνουν την εμφάνισή τους και πολύ αργότερα. Στις περιπτώσεις όμως εκείνες που η φοβία επιμένει στο χρόνο και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη λειτουργικότητά του ατόμου στην καθημερινότητά του, καλό θα ήταν να ζητήσει τη βοήθεια ενός ειδικού.


__________________________________________________________

 

Κατάθλιψη

Η κατάθλιψη είναι η συναισθηματική κατάσταση έντονης και επίμονης θλίψης που εμφανίζεται στο 5-12% των αντρών και στο 10-25% των γυναικών. Είναι ένα από τα πλέον συνηθισμένα προβλήματα ψυχικής υγείας. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο νοσούν από αυτήν. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το έτος 2020 θα αποτελεί παγκοσμίως τη δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου και αναπηρίας. Ο όρος κατάθλιψη υποδηλώνει μια διαταραχή η οποία έχει ένα συνδυασμό συμπτωμάτων. Κάποια από αυτά μπορεί να είναι :

·        Καταθλιπτική διάθεση

·        Μεγάλη ελάττωση του ενδιαφέροντος

·        Δυσκολία στον ύπνο

·        Διαταραχές στην όρεξη για φαγητό

·        Απώλεια ενδιαφέροντος για την ερωτική πράξη

·        Ιδέες ενοχής και αναξιότητας

·        Απώλεια ενεργητικότητας

·        Αδυναμία συγκέντρωσης, σκέψης, μνήμης

·        Ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον

·        Ιδέες αυτοκτονίας

·        Γενικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλο, προβλήματα από το γαστρεντερικό

Η φαρμακευτική θεραπεία της κατάθλιψης έγκειται στην κατάλληλη χρήση οποιουδήποτε αντικαταθλιπτικού (κλινικό αποτέλεσμα 60-70% ενώ 30% με Placebo). Δυστυχώς, δεν προβλέπεται ποιός «θα απαντήσει» σ ΄ένα αντικαταθλιπτικό ή δεν θα εμφανίσει κάποια ανεπιθύμητη  ενέργεια (γενετικοί παράγοντες/φαρμακογενετική). Θα προτιμηθεί αυτό με τις λιγότερες παρενέργειες και που ταιριάζει με το προφίλ του ασθενούς ή που είχε βοηθήσει συγγενή του.

Έρευνες έχουν αποδείξει ότι η εφαρμογή της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (Cognitive Behavioural Therapy) στην θεραπεία της κατάθλιψης χωρίς φάρμακα, όταν πρόκειται για ήπιας εως μέτριας βαρύτητας κατάθλιψη, έχει εφάμιλλα αποτελέσματα με την χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής.

Άλλες βιολογικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται για την κατάθλιψη, με άλλοτε άλλα αποτελέσματα,  είναι οι ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT), ο Διακρανιακός μαγνητικός ερεθισμός, η Διέγερσή του πνευμονογαστρικού νεύρου, η Υπνική στέρηση, η Φωτοθεραπεία, η Ψυχοχειρουργική, ο Εν τω βάθει εγκεφαλικός ερεθισμός, ο Διακρανιακός ηλεκτρικός ερεθισμός και η Μαγνητοσπασμοθεραπεία (ορισμένες από αυτές αποτελούν ακόμη αντικείμενο έρευνας).


__________________________________________________________

Διπολική διαταραχή

• Τύπου Ι: Τουλάχιστον ένα πλήρες μανιακό επεισόδιο. Μπορεί να υπάρχουν και μείζονα καταθλιπτικά ή υπομανιακά επεισόδια

• Τύπου ΙΙ: Τουλάχιστον ένα μείζων καταθλιπτικό επεισόδιο και τουλάχιστον ένα υπομανιακό, αλλά κανένα μανιακό

Αυτοί είναι οι δυο πιο κοινοί τύποι διπολικής διαταραχής που συχνά στην πράξη αναφέρεται και ως μανιοκατάθλιψη. Τι είναι όμως ένα επεισόδιο μανίας; Είναι μια περίοδος υπερβολικά ανεβασμένης ή ευερέθιστη διάθεσης που διαρκεί τουλάχιστον μια εβδομάδα και στην οποία εμφανίζονται:

• αίσθημα μεγαλείου
• μειωμένη ανάγκη για ύπνο
• ακραίες, παρορμητικές συμπεριφορές και άρση αναστολών (τζόγος, ανεξέλεγκτη δαπάνη χρημάτων, χαοτική σεξουαλική συμπεριφορά και άλλες καταχρήσεις)
• αίσθημα ότι οι σκέψεις καλπάζουν και υπερβολική ομιλιτικότητα
• εμπλοκή του ατόμου σε πολλές άσχετες δραστηριότητες χωρίς να ολοκληρώνει καμιά

Η επαγγελματική και κοινωνική λειτουργικότητα του ατόμου είναι επηρεασμένη και συνήθως είναι απαραίτητη η νοσηλεία.

Η υπομανία διαφέρει από τη μανία επειδή έχει μικρότερη διάρκεια και ένταση των συμπτωμάτων και δεν επηρεάζεται η λειτουργικότητα του ατόμου.

Στη θεραπεία της διπολικής διαταραχής χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, φάρμακα που ονομάζονται σταθεροποιητές της διάθεσης (λίθιο και διάφορα αντιεπιληπτικά φάρμακα).

__________________________________________________________

Διαχείριση θυμού

Οι άνθρωποι με προβλήματα ελέγχου του θυμού τους, έχουν δυσκολία στο να αντιμετωπίσουν τις απαιτήσεις και το στρες από το εξωτερικό τους περιβάλλον και τους άλλους ανθρώπους. Τα καθημερινά προβλήματα, οι αρνητικές σκέψεις και πεποιθήσεις, και τα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις είναι αλληλένδετα, καθώς η αύξηση του στρες και της συναισθηματικής έντασης αυξάνουν, επίσης, την πιθανότητα για έκφραση θυμού και επιθετικότητας. Υπάρχει ένα ευρύ φάσμα στις αντιδράσεις θυμού ενός ατόμου, από την απλή ενόχληση που την νιώθει σε άδικες για αυτό καταστάσεις, έως και την ανεξέλεγκτη οργή όταν βλέπει ότι κάποιος έχει παραβιάσει δικούς του , ισχυρούς κανόνες. Η οργή συχνά πηγάζει από καταστάσεις της παιδικής ηλικίας, όπου ένα άτομο έχει επανειλημμένα επικριθεί, ταπεινωθεί και τελικά αισθανθεί ότι δεν είναι ούτε άξιος ούτε αγαπητός. Αυτές οι συναισθηματικές πληγές του παρελθόντος θα μπορούσαν να ωθήσουν τα άτομα στη μετέπειτα ζωή τους να υπερασπίζονται τους εαυτούς τους, με υπερβολική έκφραση επιθετικότητας και θυμού, ως μια μορφή άμυνας, ενάντια σε αρνητικά συναισθήματα που αναδύονται στην καθημερινότητα τους. Αν νιώθετε ότι ο θυμός σας είναι πραγματικά εκτός ελέγχου, αν έχει αντίκτυπο στις σχέσεις σας και σε σημαντικά κομμάτια της ζωής σας, θα μπορούσατε να εξετάσετε την αναζήτηση ψυχολογικής παρέμβασης. Ένας ψυχοθεραπευτής μπορεί να εργαστεί μαζί σας για την ανάπτυξη μια σειράς από τεχνικές, με σκοπό την θετική αλλαγή στον τρόπο της σκέψης και της συμπεριφορά σας.

__________________________________________________________

Διαταραχές Ύπνου

Μεγάλο μέρος του ενήλικου πληθυσμού (σχεδόν το 1/3) θα εμφανίσει κατά τη διάρκεια της ζωής του κάποια διαταραχή του ύπνου.

Η αϋπνία αποτελεί τη συνηθέστερα αναφερόμενη διαταραχή και ακολουθεί η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της μέρας.

Πολλές φορές οι διαταραχές του ύπνου αποτελούν μια επιμέρους εκδήλωση μιας άλλης ψυχικής ή σωματικής διαταραχής. Η ύπαρξη χρόνιων προβλημάτων στον ύπνο έχει σχετιστεί με συχνότερη εμφάνιση ψυχιατρικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αλκοολισμός και κατάχρηση ουσιών. Ο διαταραγμένος ύπνος συχνά αποτελεί το πλέον πρώιμο σύμπτωμα, είτε σημείο επιδείνωσης αρκετών ψυχικών και σωματικών παθήσεων. Δυστυχώς, οι διαταραχές του ύπνου συχνά υποτιμούνται και δεν αντιμετωπίζονται θεραπευτικά.

Οι διαταραχές του ύπνου επιδρούν σημαντικά στη γενική κατάσταση της υγείας αλλά και στην ποιότητα ζωής του ατόμου και μπορεί να έχουν σοβαρές συνέπειες σε ατομικό και σε κοινωνικό επίπεδο (τροχαία ατυχήματα).

Ανάλογα με την αιτιολογία της αϋπνίας η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με συντηρητικά ή με φαρμακευτικά μέτρα.


__________________________________________________________

Διαταραχές πρόσληψης τροφής

Οι διαταραχές πρόσληψης τροφής ταξινομούνται σε 3 κύριες κατηγορίες: ψυχογενής ανορεξία, ψυχογενής βουλιμία και επεισοδιακή υπερφαγία. Εμφανίζονται συνήθως στην εφηβική ηλικία ή την αρχή της ενηλικίωσης, αλλά μπορεί, επίσης, να αναπτυχθούν και κατά την παιδική ηλικία ή αργότερα στην ενήλικη ζωή. Οι διατροφικές διαταραχές επηρεάζουν τόσο τους άνδρες, όσο και τις γυναίκες. Συχνά συνυπάρχουν με άλλες ασθένειες όπως η κατάθλιψη, κατάχρηση ουσιών, ή αγχώδεις διαταραχές.

Στην ψυχογενή ανορεξία, οι πάσχοντες βλέπουν τον εαυτό τους ως υπέρβαρο, ακόμη και όταν είναι εξαιρετικά αδύνατοι. Η κατανάλωση φαγητού και τροφίμων, και ο έλεγχος του βάρους γίνονται εμμονές. Τα άτομα με ανορεξία ζυγίζονται συνεχώς και τρώνε πολύ μικρές ποσότητες από ορισμένα μόνο τρόφιμα. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να προχωρήσουν σε υπερφαγικά επεισόδια, δηλαδή υπερβολική κατανάλωση τροφής σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, ακολουθούμενα από ακραία δίαιτα, υπερβολική άσκηση, πρόκληση εμετού, και/ή κακή χρήση καθαρτικών, διουρητικών ή κλύσματα.

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη βαρύτητα του κάθε περιστατικού και συνδυάζει φαρμακευτική και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση. Σε βαριά περιστατικά, όταν κινδυνεύει η ζωή του ασθενή, είναι απαραίτητη η νοσηλεία.

Η ψυχογενής βουλιμία χαρακτηρίζεται από συχνά και επαναλαμβανόμενα επεισόδια κατανάλωσης ασυνήθιστα μεγάλης ποσότητας τροφής, που συνοδεύονται από αίσθημα έλλειψης ελέγχου (υπερφαγικά επεισόδια). Τα υπερφαγικά επεισόδια ακολουθούνται από αντισταθμιστική συμπεριφορά, ώστε να αποτραπεί η αύξηση βάρους, όπως η πρόκληση εμέτου, η υπερβολική χρήση καθαρτικών ή διουρητικών, η νηστεία και η υπερβολική άσκηση.

Σε αντίθεση με την ανορεξία, τα άτομα με βουλιμία, συνήθως, διατηρούν φυσιολογικό βάρος, ενώ μερικά είναι ελαφρώς υπέρβαρα. Όμως, όπως και τα άτομα με ανορεξία, η αυτοεκτίμησή τους επηρεάζεται υπέρμετρα από το σχήμα και το βάρος του σώματός τους. Συνήθως, η βουλιμική συμπεριφορά γίνεται κρυφά, επειδή συχνά συνοδεύεται από αισθήματα αηδίας ή ντροπής.

Η αντιμετώπιση συνδυάζει φαρμακευτική και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση.

Στην επεισοδιακή υπερφαγία, σε αντίθεση με την ψυχογενή βουλιμία, τα υπερφαγικά επεισόδια δε συνοδεύονται από αντισταθμιστικές συμπεριφορές. Ως αποτέλεσμα, τα άτομα με αυτή τη διαταραχή συχνά, είναι, υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Για τους ασθενείς με βουλιμία και επεισοδιακή υπερφαγία, ιδανική θεωρείται η γνωσιακή-συμπεριφορική ψυχοθεραπεία (CBT). Στόχος της θεραπείας είναι η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών και η διερεύνηση και αντιμετώπιση των ψυχολογικών παραγόντων που ωθούν το άτομο στη διαταραχή.


__________________________________________________________

Ψυχοσωματικές Εκδηλώσεις

Μερικές φορές πιστεύουμε ότι κάτι δεν πάει καλά με την υγεία μας και παρά το ότι οι γιατροί μας διαβεβαιώνουν ότι είμαστε εντάξει, δε νιώθουμε καλύτερα. Συνήθως, δεν υπάρχει χρόνος για ένα γιατρό να γνωρίσει καλά τον ασθενή του και τις ιδιαιτερότητες του , ενώ ορισμένα σωματικά συμπτώματα μπορεί να είναι περίπλοκα και ανεξήγητα τόσο για τον ασθενή, όσο και το γιατρό. Η ψυχοθεραπεία για τα ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα εξετάζει συνολικά τον άνθρωπο και ερευνά το αν η συναισθηματική ή ψυχολογική δυσφορία του μπορεί να σχετίζεται σωματικές εκδηλώσεις. Η επίδραση σημαντικών γεγονότων, όπως για παράδειγμα: πένθος, ατυχήματα, σοβαρή ασθένεια, διαζύγιο ή μια απόλυση, μπορεί να είναι πολύ έντονη και η πιθανότητα να δημιουργηθούν σωματικά συμπτώματα εξαιτίας τους μεγάλη.

Ο όρος «Ψυχοσωματικός» χρησιμοποιείται συχνά για να υποτιμηθούν συμπτώματα που είναι πραγματικά, αλλά συχνά παρεξηγημένα. Επειδή ψυχή και σώμα διασυνδέονται εξ ολοκλήρου, είναι αδύνατο να συμβεί κάτι στο επίπεδο του μυαλού και της ψυχής, χωρίς να επηρεάζεται και το σώμα μας και το αντίστροφο. Το να απορριφθεί ένα σύμπτωμα «απλά» ως ψυχοσωματικό είναι απλουστευτικό και σημαίνει ότι δεν γίνονται κατανοητές οι εμπειρίες σας. Εμείς τις κατανοούμε. Για την απόκτηση ευεξίας, το άτομο ως σύνολο, πρέπει να αναγνωρισθεί και να κατανοηθεί.

Η ψυχοσωματική νόσος συχνά αποδίδεται στο στρες. Ωστόσο, αν και διαχείριση του στρες μπορεί πράγματι να προσφέρει βελτίωση, αυτό δεν είναι απαραιτήτως η λύση σε ένα δυνητικά πιο σύνθετο ζήτημα. Έτσι, μέσα από την ψυχοθεραπεία, σε σωματικές ενοχλήσεις και ασθένειες, διερευνάται η συναισθηματική τους βάση ή η επιβάρυνσή τους από ψυχολογικούς παράγοντες και δίνεται η ευκαιρία για σημαντική και ουσιαστική βοήθεια.


__________________________________________________________

Σχιζοφρένεια

Η σχιζοφρένεια είναι μια ψυχωτική διαταραχή που προσβάλλει το 1% περίπου του γενικού πληθυσμού. Χαρακτηρίζεται από πυρηνική μεταβολή της εσωτερικής και εξωτερικής πραγματικότητας και εκφράζεται με σειρά διαταραχών από τη σκέψη, την αντίληψη, το συναίσθημα, τη βούληση και τη συμπεριφορά.

Στην παθογένειά της συμβάλλουν τόσο γενετικοί όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η νόσος εμφανίζεται για πρώτη φορά συνήθως μεταξύ των ηλικιών 15-35 ετών και προσβάλλει εξίσου και τα δυο φύλα.

Είναι χρόνια νόσος με διαφορετική κλινική πορεία και θεραπευτική ανταπόκριση σε κάθε άτομο. Η φαρμακευτική αγωγή της νόσου γίνεται με τα ονομαζόμενα αντιψυχωτικά φάρμακα που λαμβάνονται είτε σε καθημερινή βάση από το στόμα, είτε μια-δυο φορές/μήνα σε ενέσιμη μορφή (σκευάσματα μακράς διάρκειας δράσης) και είναι απαραίτητη για τη βελτίωση των συμπτωμάτων και  της λειτουργικότητας του ασθενούς.

Ο μύθος του βίαιου «σχιζοφρενούς δολοφόνου με το πριόνι». Δυστυχώς, τα προβαλλόμενα από τα ΜΜΕ πρότυπα τόσο στην ενημέρωση όσο και στον τομέα της ψυχαγωγίας σε συνδυασμό με την άγνοια έχουν δημιουργήσει μια λανθασμένη εικόνα στο ευρύ κοινό, σχετικά με την επικινδυνότητα του ασθενή με σχιζοφρένεια.

Ο κίνδυνος βίαιης συμπεριφοράς είναι υπαρκτός, ωστόσο οφείλεται κυρίως στη μη λήψη της φαρμακευτικής αγωγής, στην έλλειψη υποστηρικτικού περιβάλλοντος και στην κατάχρηση αλκοόλ ή ουσιών.


__________________________________________________________

ΑΝΟΙΕΣ

Αιτιολογία της άνοιας :

·        Alzheimer (60%)

·        Αγγειακή άνοια (το 20-30% των ανοϊκών συνδρόμων)

·        Χωροκατακτητικές διεργασίες (όγκοι)

·        Μεταβολικές διαταραχές: βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα, ουρία κλπ.

·        Αλκοολισμός, Σακχαρώδης Διαβήτης, Pick (5% των μη αναστρέψιμων ανοιών προκαλεί σύνδρομο μετωπιαίου λοβού), Parkinson, Creutzfeld Jakob, Huntington (κληρονομικό νόσημα), με σωμάτια Lewy 4%.

·        Τραύματα και εγχειρήσεις στο ΚΝΣ

Συμπτώματα της άνοιας:

·        Πολλαπλά νοητικά ελλείματα:

·        Μνημονική έκπτωση (μάθησης ή ανάκλησης)

·        Ένα ή περισσότερα από:

-  Αφασία (διαταραχή γλωσσικής λειτουργίας)

-  Απραξία (έκπτωση εκτέλεσης κίνησης-άθικτη κινητική λειτουργία)

-  Αγνωσία (αδυναμία αναγνώρισης-άθικτη αισθητηριακή λειτουργία)

-  Διαταραχή εκτελεστικής λειτουργίας (οργάνωσης, σχεδιασμού, σύνθεσης, αφαιρετική ικανότητα) 
- Σημαντική έκπτωση επαγγελματικής, κοινωνικής λειτουργικότητας και πτώση από προηγούμενο επίπεδο λειτουργικότητας

Γενική θεραπευτική αντιμετώπιση ανοιών

·        Εξατομίκευση θεραπείας

·        Υποστηρικτικό περιβάλλον-διατήρηση προσανατολισμού

·        Σωστή διατροφή, άσκηση, εργοθεραπεία, μέριμνα για σωματικές διαταραχές

·        Αντιμετώπιση νευροψυχιατρικών συμπτωμάτων με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή

Νόσος Alzheimer

·        Νευροεκφυλιστική νόσος του Κ.Ν.Σ (χολινεργικό σύστημα)

·        Εμπλοκή β-αμυλοειδούς

·        Εμφανίζεται συνήθως στα 70-80 έτη (πρώιμη έναρξη 40-60 έτη)

·        Προοδευτική, τελικό στάδιο σε 2-10 έτη από τη διάγνωση

·        Μείωση στο προσδόκιμο ζωής ≈ κατά 8,5 έτη

Για τη νόσο Αlzheimer είναι διαθέσιμα ειδικά φάρμακα.